Tự Làm Nhập Khẩu Chính Ngạch Trung Quốc Có Khó Không?

Nhập khẩu hàng Trung Quốc về Việt Nam theo đường chính ngạch đang là xu hướng được nhiều chủ shop và người kinh doanh nhỏ lựa chọn để hợp pháp hóa hoạt động và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, với những ai chưa từng tiếp cận xuất nhập khẩu, việc tự làm thủ tục chính ngạch nghe có vẻ phức tạp và dễ mắc sai sót. Vậy thực tế, tự làm nhập khẩu chính ngạch có khó không? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời rõ ràng và chi tiết.

1. Vì Sao Nhiều Người Muốn Tự Làm Nhập Khẩu Chính Ngạch?

Nhập khẩu hàng Trung Quốc về Việt Nam từ lâu đã trở thành hoạt động kinh doanh phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực thời trang, đồ gia dụng, phụ kiện, điện tử,…Trước đây, hình thức tiểu ngạch (qua đường biên, không khai báo đầy đủ) từng được ưa chuộng vì nhanh chóng, thủ tục đơn giản. 

Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, xu hướng chuyển sang nhập khẩu chính ngạch ngày càng rõ rệt. Lý do đến từ việc nhà nước siết chặt quản lý biên mậu, doanh nghiệp cần hóa đơn – chứng từ hợp lệ để hợp pháp hóa chi phí, và đặc biệt là nhu cầu mở rộng quy mô theo hướng chuyên nghiệp, lâu dài.

Cùng với nhu cầu đó, nhiều chủ shop, hộ kinh doanh hoặc cá nhân mới khởi nghiệp đã bắt đầu tìm cách tự mình thực hiện các thủ tục nhập khẩu chính ngạch thay vì thuê dịch vụ từ A-Z. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn băn khoăn: “Tự làm liệu có rắc rối không?”, “Không học qua xuất nhập khẩu thì có làm được không?”, “Có cần đến phần mềm gì không hay chỉ cần chuẩn bị giấy tờ?”…

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ: tự làm nhập khẩu chính ngạch từ Trung Quốc liệu có khó như tưởng tượng, cần chuẩn bị những gì, và khi nào thì bạn hoàn toàn có thể chủ động xử lý mọi thủ tục mà không cần thuê ngoài.

2. Những Khó Khăn Người Mới Thường Gặp Khi Tự Làm Nhập Khẩu Chính Ngạch

Tự làm thủ tục nhập khẩu chính ngạch nghe qua có vẻ đơn giản: chỉ cần có hàng, hóa đơn, rồi nộp thuế là xong. Nhưng thực tế, quy trình nhập khẩu chính ngạch lại liên quan đến nhiều nghiệp vụ chuyên môn, nhiều bước xử lý hồ sơ – chứng từ – khai báo mà nếu làm không đúng hoặc làm thiếu, bạn có thể bị giữ hàng tại cảng, phạt hành chính, thậm chí là bị truy thu thuế hoặc từ chối thông quan. 

Dưới đây là những vướng mắc phổ biến mà người mới hay gặp phải khi lần đầu tự làm:

Không biết cần chuẩn bị những loại chứng từ gì

Rất nhiều người nghĩ rằng chỉ cần hóa đơn là đủ để làm thủ tục nhập khẩu. Nhưng thực tế, một bộ hồ sơ nhập khẩu đầy đủ theo đúng quy định thường bao gồm:

• Hợp đồng ngoại thương (Sales Contract)

• Hóa đơn thương mại (Invoice)

• Phiếu đóng gói (Packing List)

• Vận đơn (Bill of Lading / AWB)

• Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O – nếu cần ưu đãi thuế)

• Tờ khai hải quan và các chứng từ liên quan đến kiểm tra chuyên ngành (nếu có)

Việc thiếu bất kỳ giấy tờ nào trong số này đều có thể khiến tờ khai bị từ chối, hoặc phải giải trình, sửa đổi mất thời gian và tiền bạc.

Gặp khó khăn khi tra mã HS, xác định loại hình nhập khẩu

Mã HS (Harmonized System Code) là mã số phân loại hàng hóa dùng để tính thuế nhập khẩu và xác định chính sách quản lý mặt hàng. Tuy nhiên, nhiều người mới không biết cách tra đúng mã HS nên dẫn tới tình trạng:

• Khai sai thuế suất → bị truy thu thuế sau thông quan

• Khai sai chính sách → không xin giấy phép kiểm tra chuyên ngành đúng thời điểm, dẫn đến hàng bị giữ tại cảng

Tương tự, nếu không nắm được loại hình nhập khẩu phù hợp (như A11, A12, A31…), bạn có thể khai nhầm, dẫn đến sai lệch hồ sơ, phải hủy tờ khai và làm lại từ đầu.

Không biết sử dụng phần mềm khai báo hải quan VNACCS

Khai báo hải quan hiện nay hoàn toàn thực hiện trên hệ thống VNACCS/VCIS, do Tổng cục Hải quan quản lý. Để sử dụng được, bạn cần:

• Đăng ký tài khoản doanh nghiệp với hải quan

• Biết cách sử dụng phần mềm khai (Ecus5-VNACCS hoặc phần mềm tương tự)

• Hiểu từng chỉ tiêu khai báo, các bước truyền tờ khai, in kết quả và nộp thuế

Người mới rất dễ bị “ngợp” trước hàng trăm chỉ tiêu kỹ thuật và các lỗi báo về từ hệ thống nếu không học bài bản hoặc không có người hướng dẫn.

Thiếu kiến thức về thuế nhập khẩu và chính sách mặt hàng

Nhiều người chỉ chú ý đến giá mua hàng mà bỏ qua chi phí thuế khi hàng về Việt Nam. Trong khi đó, để tính được tổng chi phí nhập khẩu, bạn cần biết:

• Thuế suất nhập khẩu (MFN, ưu đãi từ C/O)

• Thuế giá trị gia tăng (VAT)

• Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có)

• Các loại phụ phí (lưu bãi, phí hãng tàu, phí kiểm hóa...)

Chưa kể, nhiều mặt hàng còn nằm trong danh mục quản lý chuyên ngành như thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế… yêu cầu phải có giấy phép trước khi thông quan.

Không biết làm việc với các bên liên quan

Tự làm không có nghĩa là bạn làm một mình. Để nhập khẩu chính ngạch, bạn cần:

Giao tiếp với nhà cung cấp nước ngoài để yêu cầu chuẩn hóa chứng từ

Làm việc với forwarder, hãng tàu, hãng bay để lấy vận đơn, booking

Liên hệ cảng, kho CFS, chi cục hải quan để lấy hàng, nộp thuế, kiểm hóa

Nếu không biết quy trình giao tiếp, không biết hỏi ai hoặc không chuẩn bị trước giấy tờ, bạn sẽ bị "đứng hình" khi đến cảng – nơi mọi thứ hoạt động cực kỳ nhanh và phức tạp.

Tâm lý sợ sai, thiếu tự tin

Với người mới, chỉ cần đọc qua hệ thống thuật ngữ như L/C, FOB, CIF, HS code, CO form E, VNACCS... cũng đủ thấy choáng ngợp. Không ít người vì sợ sai nên chấp nhận thuê dịch vụ trọn gói với chi phí cao mà vẫn không kiểm soát được rủi ro trong quá trình nhập hàng.

Tự làm nhập khẩu chính ngạch không phải là điều không thể, nhưng bạn cần xác định rõ: kiến thức đúng – quy trình chuẩn – và thái độ chủ động học hỏi là điều bắt buộc nếu không muốn “mất tiền vì sai sót”. Những khó khăn trên hoàn toàn có thể vượt qua nếu bạn có lộ trình học phù hợp hoặc được hướng dẫn bởi người có kinh nghiệm.

3. Tự làm nhập khẩu chính ngạch gồm những bước gì

Liệt kê quy trình chuẩn (8–10 bước):

Đàm phán – ký hợp đồng ngoại thương

Chuẩn bị bộ chứng từ

Làm thủ tục xin giấy phép nếu có (kiểm tra chuyên ngành)

Mua ngoại tệ và thanh toán quốc tế (T/T, L/C…)

Hàng vận chuyển về cảng/bãi

Khai báo hải quan điện tử

Nộp thuế, kiểm tra hàng nếu có

Thông quan – lấy hàng – lưu hồ sơ

4. Nên Học Ở Đâu Để Tự Làm Được Nhập Khẩu Chính Ngạch?

Nếu bạn là người đang kinh doanh hàng Trung Quốc, có kế hoạch chuyển từ hình thức nhập tiểu ngạch hoặc xách tay sang nhập khẩu chính ngạch, thì việc học bài bản là yếu tố bắt buộc. Không có kiến thức chuyên môn, bạn sẽ rất dễ mắc lỗi trong khâu khai báo mã HS, chuẩn bị hồ sơ, hoặc thực hiện khai báo hải quan. Hệ quả có thể là hàng bị giữ tại cảng, phát sinh chi phí lưu kho, hoặc tệ hơn là không thể thông quan.

Vậy nên học ở đâu để có thể tự tin xử lý toàn bộ thủ tục nhập khẩu chính ngạch một cách bài bản và thực tế?

Trung tâm Xuất nhập khẩu Lê Ánh – học để làm được thật sự

Trung tâm Xuất nhập khẩu Lê Ánh là một trong số ít đơn vị đào tạo xuất nhập khẩu tại Việt Nam được đánh giá cao về tính ứng dụng. Học viên đến với Lê Ánh không chỉ để có kiến thức, mà mục tiêu cuối cùng là làm được công việc thực tế: nhập hàng, khai báo hải quan, xử lý hồ sơ chứng từ mà không cần thuê dịch vụ bên ngoài.

Giảng viên có kinh nghiệm thực chiến

Tại Lê Ánh, bạn sẽ được học trực tiếp với những giảng viên hiện đang là trưởng bộ phận logistics, nhân sự khai báo hải quan, hoặc chuyên viên phụ trách mảng nhập khẩu trong các doanh nghiệp đang nhập hàng từ Trung Quốc. Kiến thức được chia sẻ sát với thực tế, không lan man lý thuyết.

Được thực hành trên hồ sơ thật, phần mềm thật

Trong khóa học, bạn sẽ được thực hành đầy đủ các nghiệp vụ khai báo hải quan trên phần mềm VNACCS giả lập, xử lý các lỗi thường gặp khi truyền tờ khai, kiểm tra C/O, tra cứu chính sách mặt hàng, làm invoice – packing list – vận đơn… Các file đều là mẫu chứng từ thực tế, có thể áp dụng ngay vào công việc hoặc kinh doanh của bạn.

Học theo lộ trình dành cho người kinh doanh

Trung tâm có lộ trình riêng cho người không học chuyên ngành, đang kinh doanh nhỏ hoặc mới bắt đầu nhập khẩu. Toàn bộ nội dung được trình bày rõ ràng, có mô phỏng các tình huống thường gặp khi nhập hàng từ Trung Quốc như: lựa chọn forwarder, gửi hàng từ kho Quảng Châu, kiểm tra trước chính sách mặt hàng, liên hệ hãng tàu và làm thủ tục tại cảng.

Có hỗ trợ tốt sau khóa học

Sau khóa học, bạn vẫn có thể đặt câu hỏi, nhờ giảng viên hỗ trợ giải quyết các tình huống thực tế trong công việc. Điều này rất hữu ích với người mới bắt đầu, vì sai một chi tiết nhỏ có thể ảnh hưởng đến toàn bộ lô hàng.

Linh hoạt hình thức học

Ngoài các lớp học offline tại Hà Nội và TP.HCM, trung tâm còn có hình thức học online tương tác trực tiếp với giảng viên. Bạn có thể học từ xa, tham gia thảo luận, đặt câu hỏi, và được cấp bản ghi hình để ôn tập lại sau mỗi buổi học.

Việc tự làm nhập khẩu chính ngạch không khó nếu bạn học đúng cách và được hướng dẫn bài bản. Trung tâm Xuất nhập khẩu Lê Ánh là một địa chỉ uy tín, phù hợp với cả người mới và người đang kinh doanh muốn chủ động toàn bộ quy trình nhập hàng, tiết kiệm chi phí thuê dịch vụ.

Bạn muốn mình viết thêm một phần “lộ trình học 8–10 buổi cho người muốn tự làm chính ngạch” hay “case thực tế của học viên tự làm sau khóa học”? Mình có thể triển khai ngay.