Hàng Hóa Đi Khu Chế Xuất Có Phải Làm Thủ Tục Hải Quan Không?
Trong môi trường kinh doanh hiện nay, các khu chế xuất (KCX) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Tuy nhiên, một trong những vấn đề mà nhiều doanh nghiệp còn gặp phải là thủ tục hải quan khi đưa hàng hóa vào khu chế xuất.
Vậy, hàng hóa đi vào khu chế xuất có bắt buộc làm thủ tục hải quan không? Đây là câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp cần làm rõ để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp lý và tối ưu hóa quy trình logistics của mình.
Cùng Kiến thức xuất nhập khẩu tìm hiểu về quy định pháp lý, các thủ tục cần thực hiện và những lưu ý quan trọng khi vận chuyển hàng hóa vào khu chế xuất.
I. Khu chế xuất là gì? Đặc điểm pháp lý của hàng hóa trong KCX
Khu chế xuất là khu công nghiệp chuyên sản xuất hàng hóa xuất khẩu, cung ứng dịch vụ cho sản xuất xuất khẩu và hoạt động xuất nhập khẩu, được quy định tại Nghị định 82/2018/NĐ-CP. Về pháp lý, khu chế xuất là khu vực có chế độ hải quan riêng biệt, được coi như một vùng lãnh thổ hải quan độc lập đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
Theo Luật Hải quan 2014, hàng hóa ra vào khu chế xuất về nguyên tắc phải thực hiện thủ tục hải quan như xuất nhập khẩu thông thường, dù có thể không phải nộp thuế (hoặc áp dụng thuế suất 0%).
Những đặc điểm chính cần lưu ý:
KCX không thuộc lãnh thổ thuế quan Việt Nam về bản chất hải quan.
Hàng hóa từ nội địa Việt Nam đưa vào KCX bị coi là xuất khẩu.
Hàng hóa từ KCX đưa vào nội địa bị coi là nhập khẩu.
Hoạt động mua bán giữa các KCX với nhau hoặc với doanh nghiệp chế xuất (DNCX) khác không bị coi là xuất nhập khẩu quốc tế, nhưng vẫn chịu sự kiểm soát của cơ quan hải quan.
>> Tham khảo: Review Khóa Học Báo Cáo Quyết Toán Hải Quan Tốt Nhất
II. Có bắt buộc làm thủ tục hải quan khi hàng hóa đi vào khu chế xuất?
Quy định pháp luật hiện hành:
Theo quy định tại Điều 91 Thông tư 38/2015/TT-BTC (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 39/2018/TT-BTC), mọi hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất đều phải làm thủ tục hải quan.
Cụ thể:
Hàng hóa từ nội địa Việt Nam bán cho doanh nghiệp trong KCX: phải mở tờ khai xuất khẩu tại chỗ và làm thủ tục tại chi cục hải quan quản lý doanh nghiệp nội địa.
Doanh nghiệp chế xuất nhận hàng phải mở tờ khai nhập khẩu tại chỗ tại chi cục hải quan quản lý KCX.
Trường hợp hàng hóa đưa vào khu chế xuất để gia công, sản xuất hàng xuất khẩu: vẫn phải làm thủ tục hải quan để đảm bảo quản lý theo dõi.
Như vậy, có – hàng hóa đi vào khu chế xuất bắt buộc phải làm thủ tục hải quan, nhưng tùy theo loại hình có thể đơn giản hơn hoặc không phải chịu thuế.

III. Các loại hình giao dịch thường gặp và thủ tục hải quan tương ứng
Để hiểu rõ hơn, cần phân biệt các tình huống hàng hóa đi vào KCX và các yêu cầu cụ thể về thủ tục hải quan trong từng trường hợp:
1. Doanh nghiệp nội địa bán hàng cho doanh nghiệp chế xuất (DNCX)
Phải làm thủ tục hải quan xuất khẩu tại chỗ.
Mở tờ khai hải quan theo mã loại hình E42 (theo Quyết định 1357/QĐ-TCHQ).
DNCX làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ tương ứng.
Không nộp thuế xuất khẩu, nhưng phải có hợp đồng mua bán, hóa đơn, phiếu xuất kho…
2. Doanh nghiệp chế xuất mua hàng từ doanh nghiệp chế xuất khác
Vẫn làm thủ tục hải quan, theo hình thức chuyển kho nội bộ.
Không coi là xuất khẩu quốc tế, nhưng phải khai báo để đảm bảo tính minh bạch và quản lý nguyên liệu.
3. Doanh nghiệp nội địa đưa hàng vào KCX để gia công
Thủ tục giống như xuất khẩu gia công (mã loại hình G11).
DNCX nhận gia công sẽ mở tờ khai nhập nguyên liệu gia công.
Kết thúc hợp đồng gia công phải xuất trả thành phẩm hoặc bán cho DNCX khác có nhu cầu.
4. Hàng hóa từ nước ngoài nhập thẳng vào KCX
Là hàng nhập khẩu, nhưng không chịu thuế nhập khẩu nếu không đưa vào nội địa.
DNCX mở tờ khai nhập khẩu (A12 hoặc A11 tùy loại hình).
Vẫn phải kiểm tra, giám sát bởi cơ quan hải quan như bình thường.
>>>>> Xem nhiều: Khóa Học Chứng Nhận Xuất Xứ Hàng Hóa : Lựa Chọn Nào Tốt Nhất?
IV. Một số lưu ý về hóa đơn và chứng từ khi giao dịch với khu chế xuất
1. Có được dùng hóa đơn giá trị gia tăng?
Doanh nghiệp nội địa bán hàng cho DNCX không được xuất hóa đơn GTGT, chỉ dùng hóa đơn bán hàng (trường hợp không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT).
Trên hóa đơn cần ghi rõ: “Hàng hóa bán cho doanh nghiệp chế xuất – không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo Điều 4 Thông tư 219/2013/TT-BTC”.
2. Hợp đồng và điều khoản thanh toán
Cần quy định rõ về đối tượng là doanh nghiệp chế xuất.
Nêu rõ trách nhiệm làm thủ tục hải quan, điều kiện giao hàng (theo Incoterms nếu có).
DNCX chỉ được thanh toán qua tài khoản ngoại tệ hoặc VND mở tại ngân hàng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
V. Các rủi ro doanh nghiệp thường gặp nếu không làm đúng thủ tục
1. Bị xử phạt vi phạm hành chính
Mức phạt từ 2 triệu đến 30 triệu đồng tùy mức độ sai phạm theo Nghị định 128/2020/NĐ-CP.
Một số lỗi điển hình: không khai báo hải quan, sai mã loại hình, sử dụng sai hóa đơn…
2. Nguy cơ truy thu thuế, bị đánh giá rủi ro cao
Nếu hàng đưa vào KCX nhưng không khai báo đúng, có thể bị quy kết là trốn thuế hoặc buôn lậu nếu chứng từ không đầy đủ.
Doanh nghiệp dễ rơi vào danh sách đỏ, bị kiểm tra đột xuất nhiều lần.
3. Không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Trường hợp dùng sai hóa đơn (GTGT thay vì hóa đơn bán hàng) khi bán cho DNCX sẽ không được cơ quan thuế cho khấu trừ đầu vào.
VI. Gợi ý quy trình thực hiện thủ tục hải quan cho hàng đi vào khu chế xuất
Để đảm bảo đúng luật, doanh nghiệp nên thực hiện quy trình như sau:
Ký hợp đồng thương mại rõ ràng, ghi nhận đúng tư cách DNCX.
Chuẩn bị bộ chứng từ xuất khẩu tại chỗ, gồm: hợp đồng, phiếu xuất kho, hóa đơn bán hàng, packing list (nếu có), vận đơn nội địa (nếu dùng xe thuê).
Mở tờ khai hải quan đúng mã loại hình:
E42: xuất khẩu tại chỗ.
A12: nhập khẩu thông thường.
G11: xuất nguyên liệu gia công.
Đăng ký trên hệ thống hải quan VNACCS/VCIS và nộp hồ sơ tại chi cục quản lý.
Chờ thông quan và in tờ khai chính thức, hoàn tất các nghĩa vụ (nếu có).
Lưu trữ chứng từ đầy đủ, đối chiếu thanh khoản và quyết toán với hải quan nếu cần.
Vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Hàng hóa đi vào khu chế xuất có phải làm thủ tục hải quan không?” là CÓ, theo quy định tại Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn hiện hành. Dù không phải nộp thuế, nhưng doanh nghiệp vẫn phải kê khai, kiểm soát và lưu chứng từ chặt chẽ, đảm bảo đúng mã loại hình, loại hóa đơn, hợp đồng và điều kiện thanh toán.
Trong bối cảnh số hóa hải quan ngày càng mạnh mẽ, việc làm đúng ngay từ đầu không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn rút ngắn thời gian thông quan và tiết kiệm chi phí vận hành.
Trên đây Kiến thức xuất nhập khẩu đã thông tin chi tiết về chủ đề: Hàng Hóa Đi Khu Chế Xuất Có Phải Làm Thủ Tục Hải Quan Không?, hy vọng sẽ hữu ích tới bạn.
>> Xem thêm: